ZeslamperJ. Manesse

(Constructions-Radio Electriques)

Volgnummer: 272
Jaar: +/- 1930
Buizen: MX80 (=A441N) A409 A415 A409 B406 B406
Batterijontvanger: 4V, 6V, 80V en 120V
Afmetingen (BxHxD):
Status: Werking onbekend
Info: Batterijontvanger van Jozef Manesse (1989-1942), Gustave Callierlaan 58 te Gent. De tweede helft van de jaren 20 bouwde deze toestellen onder de merknaam RESONAPHONE. Later droegen deze de naam Constructions-Radio Electriques J. Manesse.

Joseph Manesse en de Résonaphone: een Gentse radiopionier

Over Joseph Manesse en zijn radioconstructies, eerst onder de naam Résonaphone, is opvallend weinig bekend gebleven. Wat wél duidelijk is: vanaf het einde van de jaren 1920 was Manesse actief aan de Gustaaf Callierlaan 57-58 in Gent, waar hij eigen radiotoestellen ontwikkelde en verkocht. Deze toestellen droegen aanvankelijk de merknaam Résonaphone. In de jaren 1930 verschenen zijn radio’s onder de naam J. Manesse, die hij aanbood naast toestellen van onder meer het Amerikaanse merk Philco.

Josephus Leonardus Manesse werd geboren in Gent op 15 april 1889, als zoon van Benoît (Benedictus Ferdinandus) Manesse en Mélania De Pleux, beiden wevers en handelaars in ellegoederen, toen wonend in de Berouwstraat 63. In 1919 trad hij in het huwelijk in het Franse Marsillargues met de Française Rose Élise Jeanne Gachon.

Een krantenartikel uit Het Volk van september 1935, naar aanleiding van het 3e Radiosalon te Gent, vermeldt dat Joseph Manesse al sinds 1913 actief was in de wereld van de radio. In datzelfde jaar zou volgens het artikel het allereerste radioconcert in Gent ontvangen zijn op een toestel dat door Manesse zelf gebouwd werd — een opmerkelijke claim die zijn pioniersrol onderstreept.

De vroegste formele vermelding van zijn betrokkenheid bij de radio vinden we terug in Het Volk van januari 1923. Daarin wordt verslag gedaan van de oprichting van de "Vlaamsche Vereeniging tot Studie der Draadlooze Telegrafie" (V.V.S.D.T.) op 25 december 1922. Joseph Manesse werd benoemd tot voorzitter. Een artikel in De Standaard van maart 1924 verwijst naar een ingezonden brief van Manesse, toen ondervoorzitter van de vereniging, waarin hij kritiek uit op de slechte ontvangstkwaliteit van Radio Belgique in België, vermoedelijk te wijten aan een zogenaamde “stilte-kreits”.

In 1924 en 1925 vindt men al vermeldingen van het merk Resonaphone, al zijn deze heel schaars

03/01/1923

Het Volk

23/03/1924

De Standaard

29:12/1924

La Libre Belgique

14/03/1925

Le Soir

Een hoogtepunt in zijn carrière kwam in 1928. Met zijn toestel Résonaphone Super-Six won hij op het 2e Radiosalon van Gent zowel de eerste grote prijs in de categorie "Bouwers" als in de "Prijskamp Ontvangst". Hij nam het toen onder andere op tegen Bonhomme (Orthodyne) en Trialmo. Later dat jaar behaalde hij met hetzelfde toestel ook de eerste grote ereprijs op het Salon van den Rally Automobile, met de maximale score van 100 op 100.

Zijn succes werd bekroond met lovende juryverslagen, en deze onderscheidingen werden dan ook prominent vermeld in de advertenties voor de Résonaphone-toestellen. De Brusselse firma A.F.S. (Ancienne Firme Schneider) bood de toestellen aan, met speciale aandacht voor de vierlampige Super Résonaphone.

In september 1929 organiseerde Manesse zelf een tentoonstelling van zijn radiotoestellen, aangezien hij niet aanwezig kon zijn op het officiële salon. Hij toonde er onder meer zijn nieuwste Résonaphone met drie lampen op antenne, de vertrouwde Super-Six op kader en een ‘Amplificateur de puissance’ voor cafés en bioscopen. Op de tentoonstelling van de socialistische Gentse Radio Club in november datzelfde jaar demonstreerde hij ook een zogenaamde Electrophone Résonaphone, luidsprekers, "diffuseurs" en een Fultographe — een toestel om beelden via radio- en telefoonlijnen te verzenden, genoemd naar de Oostenrijkse uitvinder Otto Fulton.

20/09/1928

De Gentenaar

21/09/1928

De Gentenaar

22 :09/1929

Vooruit

02/11/1929

Vooruit

Tussen 1930 en 1932 wordt het stiller rond Manesse in de pers, op enkele Philco-advertenties na waarin hij als verdeler vermeld wordt. Eind 1933 verschijnen opnieuw advertenties, ditmaal in verband met de nieuwe Reeks 34.

Tussen 1930 en 1932 wordt het stiller rond Manesse in de pers, op enkele Philco-advertenties na waarin hij als verdeler vermeld wordt. Eind 1933 verschijnen opnieuw advertenties, ditmaal in verband met de nieuwe Reeks 34.

Tijdens het 2e Radiosalon in de Handelsbeurs op de Kouter te Gent in 1934 presenteerde hij nieuwe modellen zoals de Populaire 5 (1550 frank) en de Super 7 (2450 frank). Een jaar later, op het 3e Radiosalon, stelde hij de Super Manesse 536 en 636 voor — radiotoestellen met respectievelijk vijf en zes lampen. In 1936 en daarna bleef hij aanwezig op de salons, telkens met nieuwe modellen: in 1937 en 1938 onder meer met de Super 538, 738, 639 en 739.

02/10/1934

Vooruit

25/09/1935

Het Volk

20/09/1936

De Gentenaar

21/09/1937

Vooruit

27/09/1938

Vooruit

Joseph Manesse overleed in 1942. De firma bleef vermoedelijk nog enige tijd actief, geleid door een ervaren technicus die jarenlang onder Manesse had gewerkt. Zijn echtgenote, Rose Gachon, zou na verloop van tijd — mogelijk nog tijdens of kort na de oorlog — terugkeren naar haar geboortestreek in Zuid-Frankrijk. Zij overleed er in 1979. Aangezien het echtpaar kinderloos bleef, en de firma eerder kleinschalig was, is de kans groot dat er weinig documentatie of archiefmateriaal van Résonaphone of Manesse Radio bewaard is gebleven.

18/07/1942

De Gentenaar

06/09/1942

De Gentenaar